Jak wybrać pierwszy mikroskop? Wskazówki i polecane modele

Mikroskopy to niezwykłe urządzenia, które umożliwiają obserwację obiektów o tak niewielkich rozmiarach, że nie są one widoczne gołym okiem. Ponadto z użyciem tych sprzętów możliwe jest również doglądanie subtelnych szczegółów i detali niejednokrotnie wywołujących podziw. I choć przeważnie mikroskopy spotykane są przede wszystkim w rozmaitych laboratoriach, czy też szkolnych lub uczelnianych pracowniach, w rzeczywistości nic nie stoi na przeszkodzie, aby urządzenie z tej kategorii zakupić wyłącznie do użytku domowego. Zanim jednak to nastąpi, zdecydowanie warto poświęcić odrobinę czasu na zapoznanie się z wszelkimi najważniejszymi informacjami dotyczącymi mikroskopów, których zbiór znajduje się w poniższym artykule.

Jakie są rodzaje mikroskopów?

Na chwilę obecną wyróżnia się wiele rozmaitych rodzajów mikroskopów, przy czym większość z nich to urządzenia profesjonalne, które wykorzystują przede wszystkim specjaliści oraz doświadczeni badacze.

Do głównych kategorii mikroskopów zalicza się takie urządzenia, jak chociażby modele:

·       Optyczne (świetlne) – wykorzystujące światło widzialne do obrazowania próbek. Takie sprzęty są stosowane między innymi w laboratoriach biologicznych, materiałowych oraz medycznych;

·       Elektronowe – w obrębie których znajdują się urządzenia transmisyjne (TEM) oraz skaningowe (SEM). Te pierwsze umożliwiają uzyskanie bardzo wysokiej rozdzielczości, natomiast drugie sprawiają, że użytkownicy są w stanie uzyskać szczegółowe obrazy trójwymiarowe;

·       Konfokalne – czyli takie, które skupiają światło wyłącznie na określonych płaszczyznach danej próbki w celu uzyskania możliwie najlepszej rozdzielczości i ostrości. Stosuje się je chociażby w geologii;

·       Akustyczne;

·       Polaryzacyjne;

·       Operacyjne;

·       I wiele innych.

Z łatwością można więc zauważyć, że zdecydowanie jest w czym wybierać. W praktyce jednak mikroskopy do użytku domowego, a także sprzęty wykorzystywane w szkołach, nie będą profesjonalnymi sprzętami, ponieważ takowe kosztują nieraz nawet kilkanaście tysięcy złotych.

Mikroskop – budowa i najważniejsze elementy

Choć mikroskopy różnią się pomiędzy sobą zarówno przeznaczeniem, jak i rodzajem, wiele z nich posiada kilka elementów wspólnych, które z założenia stanowią pewnego rodzaju podstawę wyposażenia. Wśród nich zaznacza się między innymi:

·       Obiektyw – czyli element odpowiedzialny za powiększanie oraz ustalanie ostrości obrazu. Obiektywy mogą składać się z wielu soczewek, dzięki którym użytkownicy zyskują możliwość regulacji stopnia powiększenia.

·       Okular (wizjer) – to część służąca do bezpośredniej obserwacji obrazu wykreowanego przez mikroskop. Okular bardzo często umożliwia regulację powiększenia obrazu.

·       Oświetlenie – aby oświetlić daną próbkę i uczynić ją wyraźną, większość mikroskopów potrzebuje odpowiedniego oświetlenia. Może ono przyjmować postać górnej lampy (np. halogenowej lub LED) lub też oświetlenia dolnego, które niejako przechodzi przez daną próbkę.

·       Lustra i/lub zwierciadła – to elementy mające na celu odbicie i skupienie światła na próbce lub w kierunku obserwatora.

·       Stół próżniowy/stolik mikroskopowy – czyli platforma, na której użytkownicy umieszczają próbkę. Bardzo często jest ona regulowana, aby możliwe było precyzyjne i wygodne przesuwanie próbki tak, aby znalazła się ona idealnie pod obiektywem.

·       Układ optyczny – to układ, w którego skład wchodzą poszczególne soczewki, pryzmaty i/lub zwierciadła. Jego zadaniem jest prowadzenie i manipulowanie światłem tak, aby użytkownicy mogli uzyskać wyraźny obraz próbki.

·       Filtry – wiele mikroskopów oferuje możliwość skorzystania z poszczególnych filtrów, których zadaniem jest regulowanie kontrastu, a także eliminowanie wszelkich zakłóceń świetlnych, które wpływają na zniekształcenia obrazu.

Na co zwrócić uwagę wybierając mikroskop?

Ze względu na fakt, iż rynek mikroskopów okazuje się niezwykle zaawansowany i rozległy, wybór idealnego modelu do prywatnego użytku może okazać się wyjątkowo utrudniony. Dlatego też podczas wyboru urządzenia z tej kategorii warto zwrócić uwagę na takie aspekty, jak chociażby:

1.     Rodzaj mikroskopu – każdy typ mikroskopu może cechować się nieco odmiennym zastosowaniem, a także zupełnie różnymi funkcjami i właściwościami. Na wstępie warto więc określić, czego oczekuje się od wybranego urządzenia, a także – w jakim celu będzie ono wykorzystywane. Dzięki temu możliwe stanie się dopasowanie możliwie najlepszego mikroskopu, który spełni wszelkie założenia i wymagania użytkowników.

2.     Powiększenie – mikroskopy mogą oferować niezwykle zróżnicowane stopnie oferowanego powiększenia. Najbardziej podstawowe modele przeważnie powiększają próbki około 40-50x, natomiast sprzęty z wyższych półek oferują powiększenie od około 800 do nawet 1500x.

3.      Oświetlenie – najczęściej stosowanie rozwiązania to lampy halogenowe lub diody LED, które to bardzo dobrze spełniają swoje zadanie, tym samym czyniąc dane próbki w pełni widocznymi. Warto jednak zwrócić uwagę na rozmieszczenie źródła światła (góra/dół), a także możliwość regulacji stopnia jego natężenia, co nieraz okazuje się wyjątkowo przydatne do obserwacji różnych próbek.

4.     Stabilność i jakość wykonania – choć mikroskopy do użytku amatorskiego nie zapewnią takich efektów, jak sprzęty z profesjonalnych laboratoriów, od tego typu urządzeń wciąż należy oczekiwać jakościowej konstrukcji, która umożliwi wygodną obserwację danych próbek. Co więcej, mikroskop powinien być również stabilny i solidny, aby zapewniał on precyzyjne obserwacje.

5.     Cena – ceny mikroskopów okazują się niezwykle zróżnicowane. Podstawowe modele mogą bowiem kosztować kilkaset złotych, natomiast te nieco bardziej zaawansowane – około kilku tysięcy. Przed zakupem wybranego sprzętu zdecydowanie warto więc określić budżet, jakim się dysponuje, a następnie rozpocząć poszukiwania możliwie najlepszego sprzętu z danej półki cenowej.

6.     Dodatkowe funkcje – współczesne mikroskopy bardzo często oferują użytkownikom dostęp do wielu przydatnych funkcji, takich jak chociażby możliwość nagrywania video lub robienia zdjęć próbek, czy też dostęp do specjalnego oprogramowania ułatwiającego analizę obrazu.

Jaki mikroskop kupić? Polecane modele

Choć wybór odpowiedniego mikroskopu zdaje się być wyjątkowo indywidualną kwestią, zdecydowanie warto rzucić okiem na modele, które cieszą się uznaniem i zainteresowaniem ze strony wielu użytkowników.

Kamera mikroskopowa Delta Optical Smart

Choć kamera mikroskopowa Delta Optical Smart z pewnością nie należy do zaawansowanych i profesjonalnych mikroskopów, urządzenie to może okazać się doskonałym rozwiązaniem „na początek”. Sprzęt został bowiem wyposażony w jakościową matrycę CMOS o rozdzielczości 5 Mpx, dzięki czemu umożliwia bezproblemową obserwację wybranych próbek, a także fotografowanie ich oraz tworzenie nagrań.

Urządzenie oferuje wyjątkowo szeroki zakres powiększeń, dzięki czemu użytkownicy zyskują możliwość obserwacji zarówno większych obiektów, jak chociażby fragmenty roślin lub poszczególne owady, ale i tych wyjątkowo drobnych oraz niewielkich, w tym również preparatów mikroskopowych.

Mikroskop Delta Optical BioStage II

Mikroskop Delta Optical BioStage II to jakościowe i funkcjonalne rozwiązanie, które doskonale sprawdzi się w domowym użytku, tym samym zapewniając szereg wyjątkowych wrażeń.

Model ten wyposażono w cztery achromatyczne obiektywy, a także obiektyw immersyjny. Każdy z nich oferuje inny stopień powiększenia, przez co użytkownicy mają możliwość obserwowania zróżnicowanych próbek, w tym chociażby poszczególnych mikroorganizmów, a także preparatów żywych lub trwałych.

Co więcej, sprzęt posiada oświetlenie LED, które uwydatnia wszelkie najważniejsze cechy próbek, a przy tym nadmiernie ich nie nagrzewa, przez co zachowują swoje właściwości.

Mikroskop Delta Optical Genetic Pro Bino

Delta Optical Genetic Pro Bino to mikroskop, który odnajdzie się zarówno w użytku domowym, jak i w rozmaitych placówkach edukacyjnych, czy też nawet badawczych. Model ten cechuje się bowiem solidną i stabilną konstrukcją, a przy tym oferuje wysoką jakość i rozdzielczość generowanych obrazów. Co więcej, sprzęt zapewnia szeroki zakres powiększenia, dzięki czemu sprawdza się nawet przy obserwacji wyjątkowo niewielkich obiektów.

Do atutów mikroskopu warto zaliczyć również takie jego cechy, jak chociażby LED-owe oświetlenie, które zapewnia doskonałą widoczność wszelkich szczegółów obiektów lub próbek. Ponadto model ten jest również kompatybilny z wieloma przydatnymi akcesoriami możliwymi do zakupu. Wśród nich zaznacza się chociażby polaryzację, ciemne pole, czy kontrast fazowy, ale i rozmaite kamery lub adaptery fotograficzne.