Jakie znaczenie ma średnica obiektywu lornetki?

‹‹ powrót do wiedzy

 

Drugim najważniejszym parametrem lornetki jest średnica obiektywu. Informacja o nim, jak i o współczynniku powiększenia jest zawsze umieszczona w widocznym miejscu. Jest to liczba po znaku "x" w oznaczeniu z dwoma liczbami, np. 10x50, wyrażona w milimetrach. W tym przypadku to liczba 50, która oznacza średnicę obiektywu 50 mm.

Średnica obiektywu lornetki

Najprościej rzecz ujmując, im większa średnica obiektywu, tym więcej światła dociera do naszego oka, a co za tym idzie – widziany obraz jest jaśniejszy. Duże znaczenie mają oczywiście warunki, w jakich prowadzimy obserwację. Czy jest to słoneczny dzień, czy zacienione miejsca, czy zmierzch, czy noc... Dla każdego kolejnego z powyższych przypadków średnica obiektywu powinna rosnąć.

Kolejna zależność jest taka, że im większe powiększenie ma lornetka, tym jej obiektyw powinien być większy, aby zachować tak samo widziany obraz w okularze jak sprzęt o mniejszym powiększeniu. Lub na odwrót – lornetki o takim samym obiektywie, ale rosnącym powiększeniu będą dawały coraz ciemniejszy obraz. Reasumując, lornetki o większych obiektywach znacznie lepiej spisują się w gorszych warunkach oświetleniowych od tych z mniejszym obiektywem. Ma to bardzo duże znaczenie dla komfortowej obserwacji.

Oczywiście nie można pomijać faktu jakości wykonania soczewek, która również ma niebagatelne znaczenie – wybierajmy więc uznanych producentów, takich jak Walther, Silva, Bushnell, Delta Optical, aby nie przeżyć rozczarowania zakupionym sprzętem. Chińska lornetka z bazaru, pomimo takiego samego powiększenia i średnicy obiektywu, przez dużo gorszą np. jakość soczewek będzie pokazywać o wiele gorszej jakości obraz.

 

Źrenica wyjściowa lornetki

Więc jaką średnicę obiektywu wybrać? Aby odpowiedzieć na to pytanie, musimy jeszcze poznać kolejny parametr ściśle powiązany ze współczynnikiem powiększenia i obiektywem. Parametr ten to tzw. źrenica wyjściowa.

Obliczamy ją w następujący sposób: źrenica wyjściowa [mm] = (średnica obiektywu [mm] ) / powiększenie

Dla naszej przykładowej lornetki 10x50 źrenica wyjściowa wyniesie 5,0 mm. Dla porównania, np. lornetka 10x25 będzie mieć źrenicę wyjściową 2,5 mm. Wartości te należy jeszcze odnieść do średnicy źrenicy ludzkiego oka, która waha się w granicach od około 2,5 mm (w pełnym słońcu) do 7,0 mm (w zupełnej ciemności). Istotne jest, aby średnica źrenicy oka była równa (ewentualnie mniejsza od) źrenicy wyjściowej sprzętu.

Wynika z tego, że w dobrych warunkach oświetleniowych wystarczy, aby lornetka posiadała w/w parametr na poziomie 2,5 mm. Jednak w praktyce zalecane jest, aby był on większy (około 4 mm) z uwagi na to, że będziemy obserwować nie tylko przedmioty bardzo dobrze oświetlone. To już daje wiedzę, że prawdopodobnie w takich warunkach wystarczą nam kompaktowe modele o parametrach: 8x32, 8x42 lub podobne.

Dopiero gdy zamierzamy obserwować ciemniejsze otoczenie (np. o świcie czy zmierzchu) powinniśmy pomyśleć o sprzęcie o większej źrenicy wyjściowej. Przy okazji, musimy też pamiętać, że ludzkie oko z wiekiem traci zdolność przystosowania się do słabego światła i nie rozszerza się już do pełnych 7 mm. W praktyce, w ciemności jest to maksymalnie 5-6 mm dla ludzi w średnim wieku. Wobec powyższego, wystarcza wtedy lornetka o źrenicy wyjściowej 5-6 mm, czyli np. model 10x50 (nie trzeba kupować lornetki np. 10x70, która będzie droższa, większa i cięższa).

Dopiero dla nocnych obserwatorów zalecane są lornetki o największych obiektywach, od 50 mm wzwyż, czyli np. 7x50, 9x63, czy 10x70.

 

Oczywiście, decyzja o tym, jaką średnicę obiektywu wybrać należy już do Was.